Innovatieprijs 2021
Innovatieprijs 2021
In de natuur- en duurzaamheidssector worden veel mooie projecten, projecten en werkwijzen ontwikkeld. Om dit voor het voetlicht te brengen hebben we afgelopen jaren de Henk Klein Award uitgereikt, vernoemd naar de initiatiefnemer en verbindende factor tussen lokale bestuurders, NME-organisaties en inmiddels een heleboel partners. De Award is vanaf 2015 gewonnen door NMCX Haarlemmermeer (Energiecafé), De Groene Belevenis in Leusden (Breng de natuur over de drempel!) en De Klyster in Friesland (Underweizzz – biodiversiteit in de bermen). Deze prijs met meerwaarde is verder gegaan als GDO Innovatieprijs en is in 2019 gewonnen door De Helderse Vallei in Den Helder, en in 2020 door CNME Maastricht en regio met SDG-project ‘Werelddoelen in beeld’. In 2021 was de winnaar Milieuhuis Nissewaard met de aanpak High Five.
Lees hieronder de jurybeoordeling en wat dit project inhoudt, en lees meer over de andere genomineerden.
Winnaar Innovatieprijs 2021
Milieuhuis Nissewaard: programma High Five
,,Het Milieu Huis Nissewaard (samenvoeging gemeenten Spijkenisse en Bernisse op Voorne-Putten in 2015) maakt deel uit van het team combinatiefunctionarissen van de gemeente. Binnen dit team zijn 4 domeinen verenigd: sport, cultuur, Natuur- en Duurzaamheidseducatie (NDE) en sociaal cultureel werk. Belangrijke taken zijn verenigingsondersteuning, een uitgebreid educatieaanbod samen met externe partners op het gebied van schoolsport, binnenschoolse cultuureducatie en natuur- en duurzaamheidseducatie. En het organiseren van activiteiten en evenementen met partners ter inspiratie en ter stimulering van inwoners. Deze integrale werkwijze is gebundeld in het programma High Five”, aldus Jet de Jonge, die beduusd was over de verkiezing van haar inzending. ,,We hebben heel hard gewerkt om het Milieuhuis toekomstbestendig te maken.”
Juryoordeel
Het oordeel van de jury over de winnaar luidt als volgt: ‘Innovatie in onze-sector kan niet langer primair plaatsvinden op productniveau. Mooie producten, lessen, activiteiten blijven altijd nodig – dat zeker. Maar om in de context van het huidige transitietijdperk écht impact te maken voor een duurzame toekomst, is systemische innovatie nodig. Met de werkwijze High Five kun je ook een grotere groep mensen bereiken dan de koplopers. Het doet een beroep op het vermogen om integraal te werken binnen een gemeente. Dat kan voor centra die onderdeel zijn van een gemeente, maar ook voor zelfstandige centra. Ook elders in het land is deze veranderbeweging in samenwerking met partners te zien. Dit vraagt voor de sector tijd, maar biedt ook veel kansen. En het biedt je een sterkere positie, doordat o.a. communicatie en beleidsontwikkeling gezamenlijk opgepakt wordt.’
BloteVoetenTuinPad –
Duurzaamheidscentrum Assen
In dit blote-voeten-tuinpad wordt plezier gecombineerd met educatie en informatie. Bij kinderen wordt de natuurbeleving en het sensorisch leren en ontdekken (doen, leren en beleven) gestimuleerd. Volwassenen krijgen voorbeelden hoe zij hun eigen tuin groener (biodiversiteit), diervriendelijker en klimaatadaptief kunnen maken. Bekijk de informatieve routekaart.
Juryrapport
Deze inzending zit volgens de jury geraffineerd in elkaar. ‘Bekende elementen zijn hier gecombineerd: leuk en leerzaam voor kinderen, inspirerend voor volwassenen. Een mooie combinatie van plezier, educatie, informatie en inspiratie (volop ideeën voor thuis en tuin). Mooi vormgegeven en ook goed elders toepasbaar.’
Wervingscampagne vrijwilligers Helden van de struintuin – De Groene Belevenis, Leusden
Met vier opvallende filmpjes met een knipoog wilde het centrum op een nieuwe manier vrijwilligers werven (en binden) en een jongere doelgroep aanspreken. Veel Leusdenaren herkennen de mensen die meedoen ook. Een succes: het leverde in drie maanden elf nieuwe vrijwilligers op!
Juryrapport
‘Het idee om ‘spannende’ videofilmpjes over Helden van de Struintuin in te zetten voor de werving van vrijwilligers en de ‘knipoog’ waarmee dit gedaan is, verdient een eervolle vermelding. Juist ook omdat we met meer vrijwilligers veel meer impact maken in de maatschappij en dat iets is wat onze centra onderscheidt van grote landelijke organisaties: lokale kracht met lokale mensen. Dit initiatief verdient zeker navolging op andere plakken/organisaties waar men moeite heeft met het werven van nieuwe vrijwilligers. Is het nieuw? Nee, wel goed uitgewerkt!’
Educatiebos 2.0 prikkelt zintuigen –
Stichting Stad & Natuur Almere
Het innovatieve en uitdagende Educatiebos 2.0 op Stadslandgoed De Kemphaan bestaat uit vijf boskamers met elk een uniek educatief en recreatief karakter. De boskamers proeven, ruiken, horen, voelen en zien prikkelen de zintuigen. Ook komt er een eigentijdse boomhut en is er ruimte om andere groenverenigingen (in de toekomst) een buitenleslokaal te bieden. Op basis van Het Boek der Zinnen, een lespakket voor scholen en het belevingspakket voor gezinnen, worden bezoekers uitgedaagd om in de natuur aan de slag te gaan. , die elk uitdagen een zintuig te ontdekken. Het bos is ook toegankelijk voor mensen met een beperking en is ontwikkeld in samenwerking met een groot aantal partijen in Almere. Lees meer
Juryrapport
‘De jury spreekt het idee van vijf boskamers en de daaraan verbonden functies en het benutten van de zintuigen. De jury is onder de indruk van de inclusiviteit, het toegankelijk maken voor mensen met een beperking, zoals slechtzienden of rolstoelgebruikers, zodat ook zij de natuur kunnen beleven. Ook de bottom-up aanpak met daardoor veel lokaal en regionaal draagvlak spreekt aan, evenals de daadwerkelijke realisatie van een echt buitenleslokaal. Vanwege zijn omvang lastiger te kopiëren door andere centra, mogelijk wel een of meerdere boskamers.’
Excursies via vlogs, kinderen in de hoofdrol –
Westland Natuur en Techniek Web (WNTweb)
‘Omdat tijdens de coronacrisis onze excursies vervielen, brachten wij met vlogs de excursies naar de school en kinderopvang. Kinderen spelen hierin de hoofdrol en laten zien hoe zij in de natuur of met techniek aan de slag gaan. En hoe kinderen dit, thuis of op school, ook zelf kunnen doen’, aldus Judith Zuiderwijk van de gemeente Westland. Links en eventuele bijbehorende lesmaterialen kunnen ouders en docenten downloaden.
Juryrapport
‘Vernieuwend is hier de kinderen in de hoofdrol. Goede zet om peers aan peers te laten leren door voorbeelden. En de combinatie met lessen en oproepen om naar buiten te gaan. Prima oplossing binnen de coronaperiode. Ook lof voor de combinatie met technieklessen. In deze periode van energietransitie is het zo hard nodig kinderen hiervoor te interesseren.’
Natuurlessen via video’s en een livestream in de klas of thuis – Natuurstad Rotterdam
Jaarlijks ontvangt Natuurstad 50.000 enthousiaste Rotterdamse basisschoolleerlingen voor een natuurles op haar kinderboerderijen en tuinen. Anne van Woudenberg vertelt dat vanwege corona twee natuurlessen via een livestream worden gegeven: Levende Zee en Reptielen en Amfibieën. ‘Bijzonder om te zien hoe goed dat werkt op het Digibord in het klaslokaal. Zelfs toen de kinderen thuis zaten ging de les gewoon door. Fantastisch dat dit kan. Natuurlijk nooit zo fijn als de echte beleving maar toch.’ Ook ontvangen 2000 leerkrachten per mail kant-en-klare pakketjes met een natuuronderwerp dat in de klas of thuis kan worden gebruikt.
Juryrapport
‘Mooi en professioneel uitgewerkt concept en lesaanbod met een groot bereik. Leuke enthousiasmerende filmpjes die aanzetten tot nieuwsgierigheid en actie (zelf ontdekken en ervaren) bij kinderen a.d.h.v. gerichte opdrachten. Meer centra hebben op deze manier ingespeeld op de corona lockdown situatie en daarmee niet uniek. Niets vervangt een echte ‘hands-on’ beleving, maar deze opzet kan wel van toegevoegde waarde zijn.’
Klei voor kleuters
Stichting Renkums Beekdal
Het project Klei voor kleuters is ontstaan vanuit de wens van een aantal kleuterleerkrachten om aandacht te besteden aan klei. Klei was (in het verleden) een belangrijke grondstof voor de baksteenindustrie in de gemeente Renkum. Maar hoe komt het hier terecht? Wat is het verschil met zand? En wat kan je er mee? Daarvoor komt onder meer een beeldend docent op school om met de hele klas een landschap van klei te maken. Lees meer.
Juryrapport
‘Creatief is de verbinding met de lokale omgeving, landschapshistorie en cultuur, met als doelgroep het jonge kind. Wederom een kracht van het NDE centrum, dat met dit project door het samen bouwen aan een landschap in de klas ook verbindend werkt.’
Zwerfafval in kaart met Citizen Science software –
NMCX Haarlemmermeer
NMCX ontwikkelde Citizen Science software, waarbij iedereen met een smartphone kan helpen bij het in kaart brengen van zwerfafval. De kracht is dat het niemand uitsluit en het anoniem is. Je hoeft geen speciale app te downloaden of persoonlijke gegevens beschikbaar te stellen. De data verzamelt NMCX samen met inwonersgroepen en organisaties. In 2020 is de software in gebruik genomen samen met 200 KLM-ers. Zij brachten op terrein waar festival Mysteryland plaatsvindt zwerfafval digitaal in kaart en ruimden op. Nu kan NMCX aan haar stakeholders zoals de gemeente precies vertellen waar zwerfafval blijft liggen na een festival en wat er ligt! Lees meer
Juryrapport
‘Mooie combi van handen uit de mouwen gekoppeld aan het slimme gebruik van data. Levert belangrijke inzichten voor beleid, inwoners en stakeholders. NMCX heeft lef getoond door deze app zelf te laten ontwikkelen. Ook goed dat citizen science daadwerkelijk wordt ingezet; een onderwerp waar velen over praten maar weinigen doen. Mooi als dit kan worden overgenomen door andere NME centra. De vraag is wel: leidt dit alleen tot inzicht, of leidt het ook tot actie en samenwerking?’