Het project 5 innovatieve Praktijken ter inspiratie leidt tot strategieën voor natuur- en duurzaamheidscentra (NDE) om de stap van educatie naar burgerparticipatie te zetten: leren van ervaringen van lokale organisaties voor natuur- en duurzaamheidseducatie.

Activeren van bewoners

Steeds meer NDE-centra willen hun focus verbreden van educatie naar ook het activeren van inwoners. Dit heeft alles te maken met het bewustzijn dat het activeren van inwoners belangrijk is om een bijdrage te leveren aan de aanpak van diverse maatschappelijke urgenties. Het gaat daarbij om thema’s als biodiversiteit, klimaatadaptatie, gasvrije wijk, eigen energiewinning en isolatie, en circulaire economie. GDO gaat centra die de stap naar het activeren van burgers willen zetten of deels al de stap hebben gezet actief helpen. De Wetenschapswinkel van de WUR ondersteunt met dit project dit ontwikkeltraject.   

Projectomschrijving

NDE-centra zijn lokale, laagdrempelige organisaties, die dicht bij de inwoners staan en daar vertrouwen genieten. Toch blijkt het in de praktijk voor veel NDE-centra lastig te zijn om de stap van educatie naar inwonersparticipatie te zetten. Met dit project geven we inzicht in mogelijke strategieën voor NDE-centra om die stap wel te kunnen maken.

De hoofdonderzoeksvraag voor dit project is:

wat zijn de succesfactoren die NDE-centra in staat stellen om hun activiteiten te verbreden naar andere doelgroepen, werkzaamheden en competenties, en tegen welke barrières lopen zij aan?

Subvragen:

1.           Wat doen NDE-centra in de praktijk bij het activeren en ondersteunen van bewoners? Wat is hun motivatie achter deze nieuwe activiteiten? Welk proces is doorlopen en welke hobbels zijn genomen? Welke rol speelt de maatschappelijke context van het centrum? En hoe realiseren zij deze activiteiten op een succesvolle manier? 

2.           Welke competenties zijn nodig voor verbreding op het individuele niveau, en wat voor rol speelt de leidinggevende daarin?

3.           Welke vormen van een procesaanpak om organisatieverandering en -ontwikkeling in gang te brengen en te bestendigen bleken succesvol?

Het project leidt tot een leerdocument met inzicht in de succesfactoren om daarmee andere lokale centra te inspireren om te verbreden en de daarbij nodige stappen te zetten. De 5 innovatieve praktijken, de NDE-centra die hieraan meewerken zijn, NMCX in Haarlemmermeer, De Groene Belevenis in Leusden, Duurzaamheidscentrum Assen, De Ulebelt in Deventer en CNME Maastricht.

Het project wordt uitgevoerd in samenwerking met onderzoekers Jolanda van den Berg en Thomas Matthijssen en studenten van Wageningen UR.

De begeleidingsgroep bestaat uit:

René Munsters (GDO), Monique Verstraten (Natuurcentrum Arnhem), Brigit Kuypers (CNME Amersfoort), Mayke Derksen (RVO/ Kennis- en leerprogramma DuurzaamDoor), Madelon de Beus (oud-directeur Aeres Hogeschool Wageningen), Kris van Koppen (Environmental Policy Group, Wageningen University) en Gerard Straver (Wetenschapswinkel WUR).

Het project is gestart in juni 2022 en loopt een jaar. Meer informatie? Neem contactop met programmamanager Duurzame Samenleving René Munsters.

Klik op de foto voor een video over burgerparticipatie en vergroenen door NMCX.

Met Zet je GFT in bloei stimuleert De Groene Belevenis inwoners van Leusden om hun GFT te verwerken tot compost of er oesterzwammen op te kweken.

Ook is De Groene Belevenis betrokken bij het project Groen & Ontmoeten in de nieuwe Maanwijk, in samenwerking met Heijmans.

… en bij het ondersteunen van bewoners bij het afkoppelen van regenpijpen in een straat die kampt met wateroverlast bij hevige regenbuien.